Σελίδες

27 Αυγ 2009

Η άλλη όψη των διακοπών




Όλος ο κόσμος γύρω μου βρίσκεται σε διακοπές. Άλλοι πάνε, άλλοι έρχονται, προγραμματίζουν, προσπαθούν να προσαρμοστούν ξανά στη ζωή που άφησαν πίσω τους με τις εμπειρίες που έφεραν μαζί τους. Φαίνεται οι πάντες να βρίσκονται εν κινήσει, εκτός από μένα, που κάθομαι στο γραφείο μου, προσπαθώντας να γράψω καλοκαιριάτικα, τι άραγε; Τι θα ενδιέφερε ανάμεσα στα μπάνια, τη χαλάρωση, τις εκδρομές και τα ψώνια;

Όταν με ρωτάνε αν θα πάω ή αν έχω πάει διακοπές, σκέφτομαι, «Διακοπές; Α ναι, είναι και οι διακοπές. Από τι άραγε; Τι να θέλω να διακόψω και από τι να θέλω να ξεφύγω;» Μετά από μερικές δεκαετίες ζωής, έχω κατακτήσει αρκετά, να αγαπώ τη ζωή μου, να μου αρέσει ο εαυτός μου όπως είναι (ενώ τον σπρώχνω συνέχεια να βελτιώνεται) και να είμαι παθιασμένη με τη δουλειά μου. Υπήρχαν όμως εποχές που και εγώ περίμενα τις διακοπές με ανυπομονησία, γνώριζα όλες τις αργίες και μετρούσα το χρόνο ανάλογα με τις διακοπές μου. Τι άλλαξε από τότε; Συνήθως δεν προσέχουμε ότι θεωρούμε φυσιολογικό.

Οι διακοπές σημαίνουν αλλαγή, πίσω από την οποία κρύβουμε συνήθως πολλά που δεν θέλουμε να παραδεχόμαστε ή να ασχολούμαστε μαζί τους ιδιαίτερα. Συνήθως διαμορφώνουμε τη ζωή μας ώστε να περιλαμβάνει πολλά «πρέπει», λίγη χαρά και αρκετό άγχος. Προγραμματίζουμε τις διακοπές μας με σκοπό να ξεφύγουμε για λίγο από τη ρουτίνα, τη δουλειά, όλα όσα μας κυνηγούν και μας περιορίζουν στην καθημερινότητα μας. Αγωνιούμε να ζήσουμε λίγη ξεγνοιασιά, λίγη ηρεμία, τον ενθουσιασμό και την ξεκούραση που μας λείπουν. Πιστεύουμε ότι τότε θα φροντίσουμε τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας, θα διαβάσουμε, θ’ απολαύσουμε το ηλιοβασίλεμα.


Η εμπειρία μου λέει ότι «μερικές μέρες» δεν είναι ποτέ αρκετές για να ανταποκριθούν σε όλες αυτές τις προσδοκίες, ούτε μπορούν να αντικαταστήσουν το κενό που νοιώθουμε μέσα μας καθημερινά. Η ζωή μας υπενθυμίζει το αναπόφευκτο της αλλαγής, τη βεβαιότητα της αβεβαιότητας και τη σιγουριά της έλλειψης σταθερού εδάφους κάτω από τα πόδια μας. Μπορεί οι διακοπές να βοηθούν να ξεχνάμε για λίγο όλα όσα μας δυσκολεύουν αλλά δεν δίνουν νόημα στη ζωή μας.

Από την άλλη, κάθε αλήθεια έχει και την αντίστοιχη αντίθετη της αλήθεια. Ποτέ δεν βλέπουμε ολόκληρη την εικόνα αν δεν είμαστε πρόθυμοι να δούμε και τις δυο όψεις ενός νομίσματος. Όσο οι διακοπές είναι ψευδαίσθηση, μια απόπειρα επιφανειακής αλλαγής και προσωρινής φυγής από την πραγματικότητα μας, άλλο τόσο είναι αναγκαίες και χρήσιμες. Απλά χρειάζεται να αντιληφθούμε τι είναι αυτό που ουσιαστικά ζητάει ο εαυτός μας.

Ποτέ το εσωτερικό δεν είναι διαχωρισμένο από το εξωτερικό και ας επιλέγουμε να τα βλέπουμε ξεχωριστά και άσχετα. Η «διακοπή» είναι ανάγκη καθημερινή και ξεκινάει εσωτερικά, στο κυρίαρχο (λόγω εκπαίδευσης) τμήμα του νου μας. Είναι ο αδιάκοπος εσωτερικός διάλογος: οι αγχωτικές μας σκέψεις, οι φόβοι, οι ανασφάλειες, οι αναλύσεις, οι στρατηγικές, οι ερμηνείες, η κριτική, οι ρόλοι, η ταυτότητα μας.

Δεν τολμούμε ή δεν ξέρουμε πώς να αμφισβητήσουμε τίποτα από όλα αυτά γιατί έχουμε πειστεί ότι αυτό είμαστε. Καταλήγουμε δέσμιοι ενός νου που δεν γνωρίζουμε και δεν ορίζουμε καθώς διαπιστώνουμε ότι δεν ελέγχουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις μας ή τη ζωή μας. Εξάλλου, το σίγουρο είναι ότι όπου και αν βρισκόμαστε, όπου και αν ταξιδεύουμε, κουβαλάμε παντού και πάντοτε το νου μας, αυτό που αποκαλούμε «εαυτό» μας. Από τι ξεφεύγουμε τελικά;

Αυτή είναι η «διακοπή» που χρειαζόμαστε πραγματικά, αλλά δεν έχουμε μάθει να την κάνουμε. Έτσι προσπαθούμε να «θεραπεύσουμε» το σύμπτωμα: φεύγουμε με το σώμα μας για μερικές μέρες με την ελπίδα ότι θα καταφέρουμε να ξεφύγουμε και την ψευδαίσθηση ότι ξεχνάμε. Έχουμε συνήθως την προσδοκία ότι όλα θα είναι διαφορετικά όταν επιστέψουμε. Σπάνια είναι. Πιο συχνά διαπιστώνουμε ότι η επιστροφή είναι ακόμα πιο δύσκολη, κάποιες φορές, ακόμα πιο απειλητική (ή κενή) από πριν.

Εξωτερικά, αυτή η «διακοπή» εκφράζεται με μικρές αλλαγές που τολμούμε όταν αλλάζουμε κάτι στο μάτριξ του νου μας, όταν ενεργούμε λίγο διαφορετικά από τους προγραμματισμούς μας (ή των άλλων). Το διαφορετικό μας βγάζει από τις αυτοματοποιημένες αντιδράσεις, μας εστιάζει στο παρόν καθώς γινόμαστε πιο αυθόρμητοι και λιγότερο επιπόλαιοι, πιο συνειδητοί και λιγότερο ρομπότ, πιο υπεύθυνοι και λιγότεροι πειθαρχημένοι.

Πάρε μια μέρα άδεια από τη δουλειά επειδή αισθάνεσαι καλά και όχι γιατί είσαι άρρωστος, και κάνε κάτι που πραγματικά θέλεις να κάνεις. Το πιο πιθανόν είναι ότι δεν θα αρρωστήσεις όταν εκτιμάς τον εαυτό σου και τις ανάγκες του. Αυτό αλλάζει μια ολόκληρη διαδικασία σκέψης. Ζεις με αγάπη και εμπιστοσύνη, αντί διαρκώς στο φόβο.

Πες στον εαυτό σου όταν ξυπνάς το πρωί ή συχνά κατά τη διάρκεια της μέρας, «αυτή μπορεί να είναι η τελευταία φορά που το κάνω αυτό, που συναντώ αυτόν τον άνθρωπο, που βιώνω αυτό». Σίγουρα δεν μας ανήκει ο χρόνος και δεν ορίζουμε την παραμονή μας εδώ. Δες πώς αυτό αλλάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζεις τα πράγματα, τους ανθρώπους και τις ασχολίες σου. Τι θα έκανες διαφορετικό; Τι θα άλλαζες αν αυτό ήταν το τελευταίο γεύμα που ετοίμαζες, η τελευταία συνομιλία με το παιδί σου, η τελευταία μέρα στη δουλειά σου;

Η αξία της ωριμότητας της ηλικίας δεν βρίσκεται στην κατάκτηση αλλά στην κατεύθυνση. Αποκτάς κατεύθυνση και πορεύεσαι προς αυτήν. Η τελειότητα είναι μύθος. Υπενθυμίζω διαρκώς στον εαυτό μου την ψευδαίσθηση της τελειότητας: δεν είναι τέλειο το άρθρο αλλά η εφημερίδα πρέπει να βγει. Δεν θα προλάβω όλα σε μια μέρα αλλά η μέρα θα περάσει. Δεν θα είμαι τέλεια μαμά, δεν θα σώσω όλες τις σχέσεις ή τους μαθητές μου. Το παράδοξο είναι ότι περισσότερο απολαμβάνω, χαλαρώνω, ακούω τα εσωτερικά μου σήματα, τόσο καλύτερα και σωστότερα γίνονται όλα. Δεν σπαταλάω τόσο χρόνο και ενέργεια να διορθώνω, να επαναλαμβάνω, να μετανιώνω. Και δεν χρειάζομαι να ξεφεύγω.

Ο προγραμματισμένος νους δεν ξέρει να ζει, απλά εκτελεί. Στείλε τον για διακοπές ενώ βρίσκεσαι στην καθημερινότητα σου και θυμήσου ξανά πώς είναι να είσαι παιδί, με τη γνώση του ενήλικα. Τα πάντα είναι προσωρινά. Η πρόκληση είναι να αποδεχόμαστε την παροδικότητα. Αν εστιαστούμε στην ουσία και στην πρόθεση της ενέργειας μας αντί στο αποτέλεσμα και στην εικόνα μας, όλη η θέαση αλλάζει και βρίσκουμε ουσία σε ότι κάνουμε, όπου και αν βρισκόμαστε.


...............

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου