Σελίδες

27 Νοε 2009

Η πανδημία του φόβου





Σε μια εποχή που υπάρχει ελεύθερη και άφθονη πληροφόρηση, είναι δυνατόν να μιλάμε για προπαγάνδα, για παραπληροφόρηση, για άγνοια; Είμαστε όντως αναγκασμένοι να υποτασσόμαστε; Υπάρχει έλλειψη πληροφόρησης; Μπορεί η πληροφόρηση να προσφέρει τη γνώση που όλοι αναζητούμε; Γιατί δεν το κάνει;

Δες τον πανικό που εύκολα σκορπά το «νέο» όπλο που έχει εφεύρει το σύστημα (το οποίο έχουμε δημιουργήσει και πρόθυμα συντηρούμε), τον ιό της νέας γρίπης. Δεν πτοούνται οι κρατούντες (αυτοί που γνωρίζουν καλά τις ανθρώπινες νοητικές λειτουργίες) από την άφθονη πληροφόρηση που ρέει ελεύθερα είτε υπέρ είτε κατά του νέου εμβολίου. Είτε έτσι είτε αλλιώς, εμείς παίζουμε το παιχνίδι του φόβου.

Ζούμε μόνιμα σε ανύπαρκτο χρόνο – το μέλλον – στο οποίο επενδύουμε, εναποθέτουμε τις ελπίδες μας, αποθηκεύουμε τα όνειρα μας. Προγραμματίζουμε τη ζωή μας ελπίζοντας για το καλύτερο και φτιάχνουμε σενάρια περιμένοντας το χειρότερο. Προσπαθούμε απεγνωσμένα να ελέγξουμε τη ζωή (που δεν ελέγχεται) γιατί δεν ελέγχουμε τον εαυτό μας και τη σκέψη μας.

20 Νοε 2009

Τα εν οίκω μη εν δήμω.




Σκέφτομαι ότι είναι βολικό που έχουμε τις δουλειές μας ξεχωριστά από τα σπίτια μας, τις καθημερινές μας σχέσεις, τα ενδιαφέροντα μας, την ηθική μας.

Νοικιάζουμε ένα γραφείο το οποίο διατηρούμε περιποιημένο, καθαρό, όσο χρειάζεται απρόσωπο, όπου δεχόμαστε τους ανθρώπους που θέλουμε να μας εμπιστεύονται και να προωθούμε την εικόνα που επιχειρούμε να εκπέμπουμε. Εκθέτουμε αποδείξεις της γνώσης μας στον τοίχο που βρίσκεται πίσω από το οχυρό μας, το γραφείο μας, πάνω στο οποίο έχουμε συμμετρικά τοποθετήσει φωτογραφίες της οικογένειας μας, σφραγίζοντας την κοινωνική αξία μας.

Στις παρέες φοράμε τα καλά μας, βάζουμε το πλατύ χαμόγελό μας, έστω και αν λίγο νωρίτερα έγινε χαμός στο σπίτι με το σύντροφο ή το παιδί μας. Συζητάμε για πράγματα ακίνδυνα που ενισχύουν το φιλοσοφικό-κοινωνικό-γνωστικό μας επίπεδο… και την αξία μας. Οι «τυχεροί» από μας έχουμε και ένα δυο φίλους στους οποίους εκμυστηρευόμαστε τη βαθύτερη αλήθεια μας, αναζητώντας την αποδοχή και επιβεβαίωση τους.

Οχυρωνόμαστε πίσω από ρόλους, υποθέτοντας ότι μπορούμε να κρατήσουμε ξεχωριστά τους διάφορους τομείς της ζωής μας… για τη δική μας ασφάλεια. «Τα εν οίκω μη εν δήμω» λέει η παροιμία, και το κάνουμε πράξη, πιστεύουμε, προστατεύοντας τον εαυτό μας από το «μάτι», τη ζήλεια, την κριτική, την κακία του κόσμου. Ενός κόσμου, που εμείς επιλέγουμε να βλέπουμε μονοδιάστατα, περιορισμένο και εχθρικό.

13 Νοε 2009

Η Ιστορία μας




Ρώτησαν κάποια παιδιά γυμνασίου και λυκείου στο δρόμο, τι γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου. Κάποια είπαν «την απελευθέρωση μας από τους Τούρκους», άλλα είπαν «το όχι που είπαμε», όμως δεν θυμόντουσαν αν το είπαμε στους Τούρκους ή στους Ιταλούς. Η αντίδραση γνωστή και αναμενόμενη: τα σημερινά παιδιά δεν ενδιαφέρονται, δεν έχουν ιδανικά, δεν γνωρίζουν την ιστορία του έθνους μας, και άλλες παρόμοιες κριτικές.

Δεν τολμούμε να κάνουμε το δυσκολότερο που είναι η αντικειμενική παρατήρηση, η βιωματική κατανόηση. Κάνουμε το εύκολο: συγκρίνουμε (με τη γενιά μας), κρίνουμε (τη σημερινή γενιά), κατατάσσουμε (σωστό – λάθος) και προχωράμε με τα δεδομένα μας. Τι καταφέρνουμε, τι αλλάζουμε, πώς διαφοροποιούμαστε; Καταχωρούμε ερμηνείες και κρίσεις στη μνήμη, χωρίς να κατανοούμε πραγματικά.

Οχυρωνόμαστε απέναντι στους εξωτερικούς εχθρούς μας, ενισχύουμε τις ψευδαισθήσεις της άμυνας μας, ψάχνουμε ομάδες να ανήκουμε για να κρύψουμε τη γύμνια μας και κλειδώνουμε τις πόρτες της καρδιάς μας από φόβο μη μας κλέψουνε τα κούφια υπάρχοντα μας.

6 Νοε 2009

Ακούμε πραγματικά;




«Είστε καλά ή να βάλω τις φωνές;»

Ο Γιαννάκης άκουγε αυτά τα λόγια μικρός στο χωριό και ήξερε ότι η μητέρα του ετοιμαζόταν να φωνάξει γιατρό ή βοήθεια αν τα παιδιά δεν ήταν καλά. Η Ελενίτσα άκουγε αυτά τα λόγια όταν γυρνούσε ο πατέρας στο σπίτι και ήξερε ότι μια αρνητική απάντηση θα προκαλούσε το θυμό του. Ο Γιώργος σήμερα, πατέρας δύο αγοριών, «προειδοποιεί» ότι ετοιμάζεται να ξεσηκώσει το σπίτι με τραγούδι, χορό, παιχνίδι για να ανεβάσει τη διάθεση των παιδιών του. Ξεκινά μια τρελή, διασκεδαστική πορεία η οποία παρασύρει τα πάντα και τους πάντες στο σπίτι, σε αυτήν. Έχουν μάθει πλέον τα παιδιά να εκμεταλλεύονται αυτή την «απειλή» για να μοιράζονται με τον πατέρα τους ξέγνοιαστες, απολαυστικές στιγμές χαράς και ευτυχίας.

Και όμως, όλα τα παιδιά άκουγαν τις ίδιες λέξεις, στην ίδια γλώσσα. Η ακοή (hearing) αν δεν υπάρχει κάποιο οργανικό πρόβλημα, απλά συμβαίνει. Το πώς ακούμε όμως, τι ακούμε και τι κατανοούμε εξαρτάται από άλλες διαδικασίες που σπάνια αντιλαμβανόμαστε ή ασχολούμαστε με αυτές. Η ακοή με προσοχή (listening) έχει να κάνει με την συνειδητή εστίαση της προσοχής με διαφορετικό τρόπο και την παρατήρηση. Παρατηρείς όταν τολμάς να βγαίνεις έξω από την ασφάλεια των κεκτημένων σου. Ας το εξετάσουμε όμως βιωματικά. Η δημιουργική σκέψη είναι βιωματική γιατί η ζωή μας είναι μόνο γεγονότα.