Σελίδες

24 Σεπ 2009

Το άγνωστο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου




Ένα πρωινό του Δεκεμβρίου το 1996, η Δρ. Jill Bolte Taylor, νευροανατόμος του Πανεπιστημίου του Harvard, ξύπνησε με ένα οξύ πόνο πίσω από το αριστερό της μάτι. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι δεν επρόκειτο για συνηθισμένο πονοκέφαλο, αλλά για ένα σπάνιο είδος εγκεφαλικού το οποίο «έκλεινε» σταδιακά τις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου της. Η Δρ. Taylor ανακάλυψε εκείνη τη μέρα, ότι δεν μπορούσε να περπατήσει, να μιλήσει, να διαβάσει, να γράψει, ή να θυμηθεί οποιαδήποτε πληροφορία για τη ζωή της μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ανακάλυψε όμως παράλληλα ένα καινούργιο κόσμο τον οποίο αγνοούσε μέχρι τότε: το άγνωστο κατά κύριο λόγο, δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου της.

Με τη βοήθεια της μητέρας της, χρειάστηκαν οκτώ χρόνια για να θεραπευθεί και να επανέλθει πλήρως στην ενεργό ζωή. Η ίδια χαρακτηρίζει την εμπειρία της κάθε άλλο παρά αρνητική, αν και χρειάστηκε, σαν μικρό παιδί, να μάθει τα πάντα από την αρχή. Αξίζει να παρακολουθήσετε την εντυπωσιακή παρουσίαση της Δρ. Jill Bolte Taylor, που έδωσε στο κανάλι TED, στη διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=kqKpuhAT2iM Η συγκλονιστική εμπειρία που άλλαξε τη ζωή της, επηρέασε την επιστημονική κοινότητα αλλά και χιλιάδες ανθρώπους. Η ίδια περιγράφει αυτά τα χρόνια στο βιβλίο της “My stroke of Insight”, το οποίο μεταφράζεται στα Ελληνικά από τον οίκο Λιβάνη.

Η καθηλωτική αυτή μαρτυρία, ήρθε ως πληροφορία μια μέρα στο μέιλ μου, για να πιστοποιήσει αυτά που ήδη βίωνα σε προσωπικό επίπεδο αλλά κυρίως μέσα από την εμπειρία μου με παιδιά και ενήλικες, στο χώρο της εκπαίδευσης και της αυτογνωσίας.


Όλοι χρησιμοποιούμε σε ένα βαθμό και τα δυο ημισφαίρια του εγκεφάλου μας, Όμως οι περισσότεροι έχουμε ένα κυρίαρχο ημισφαίριο, όπως έχουμε ένα κυρίαρχο χέρι, πόδι, μάτι και αυτί. Ο Δυτικός (κυρίως) πολιτισμός, έχει διαμορφωθεί βασιζόμενος στις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, τις οποίες θεωρεί πιο «φυσιολογικές» και αυτές ανταμείβει. Είναι το μέρος του εγκεφάλου που ονομάζουμε «Εγώ», η ταυτότητα μας: ποιοι είμαστε, πού ανήκουμε, τι πιστεύουμε, οι επιθυμίες, οι φόβοι, οι στόχοι μας κ.λ.π.

Τα δυο ημισφαίρια επεξεργάζονται πληροφορίες με διαφορετικούς τρόπους. Γνωρίζοντας αυτές τις διαφορές κατανοούμε τον εαυτό μας καλύτερα, αναγνωρίζουμε και αποδεχόμαστε τη μοναδικότητα των άλλων, είμαστε σε θέση να προσφέρουμε και να βοηθάμε τα παιδιά μας πιο αποτελεσματικά και ανοίγουμε νέες πόρτες προς την ενεργοποίηση μεγαλύτερου μέρους του εγκεφάλου μας.

Το αριστερό ημισφαίριο επεξεργάζεται πληροφορίες με γραμμικό, αναλυτικό τρόπο: από το μέρος στο όλον, από τις λεπτομέρειες στο σύνολο. Αναλύει, κρίνει, εστιάζεται περισσότερο στο πρόβλημα. Το δεξί ημισφαίριο ξεκινά από το σύνολο (τη μεγάλη εικόνα, τη λύση) για να προχωρήσει στα μέρη. Είναι δημιουργικό και σκέφτεται έξω από όρια και τους περιορισμούς της λογικής..

Η οργάνωση, η λογική επεξεργασία και η τακτοποίηση είναι χαραχτηριστικά του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου.. Φτιάχνει λίστες, προγράμματα και τ’ αναλύει ή τα κατατάσσει, ακολουθώντας μια λογική σειρά, ανακαλώντας τα με την ίδια ευκολία. Το δεξί ημισφαίριο συνθέτει και συνδέει πληροφορίες με βάση το νόημα που αυτές έχουν, μέσα στο πλαίσιο που βρίσκονται. Τα φαινομενικά αντίθετα του αριστερού ημισφαιρίου είναι για το δεξί ημισφαίριο απλά διαφορετικές όψεις μιας μεγαλύτερης εικόνας.

Η μνήμη και η επεξεργασία της σκέψης στο αριστερό ημισφαίριο είναι λεκτική. Αυτό το ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για την κατανόηση των συμβόλων (όπως γράμματα, λέξεις), των αριθμών και των μαθηματικών ορισμών. Το δεξί ημισφαίριο σκέφτεται με εικόνες, ψάχνει το νόημα, θέλει τα πράγματα χειροπιαστά. Μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις , και σε αυτές τις εικόνες υπάρχει χρώμα, κίνηση, ρυθμός, μυρωδιές και φαντασία.

Ο διαχωρισμός του χρόνου σε γραμμικό (παρελθόν – παρόν – μέλλον) είναι ιδιότητα του αριστερού ημισφαιρίου. Χρησιμοποιεί το παρελθόν (υποσυνείδητο) για να ερμηνεύσει το παρόν και να δράσει στο μέλλον. Στο δεξί ημισφαίριο ο μόνος πραγματικός χρόνος είναι το παρόν, στο οποίο υπάρχει διαισθητικά με βάση τις αισθήσεις που παίρνει από το περιβάλλον και την εσωτερική καθοδήγηση στο εδώ και τώρα (υπερσυνείδητο).

Χρειαζόμαστε τις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου για να είμαστε αποτελεσματικοί και να συνδεόμαστε με τον υλικό, τρισδιάστατο κόσμο στον οποίο ανήκουμε. Τα ένστικτα του βιολογικού μας εαυτού, προσφέρουν και εξασφαλίζουν την επιβίωση μας. Η ποιότητα όμως της ζωής μας, η δημιουργικότητα, η ανθρωπιά μας, η ευτυχία, βρίσκονται στις ιδιότητες του δεξιού ημισφαιρίου το οποίο μας συνδέει με τα πάντα γύρω μας, το σύμπαν και την ανώτερη φύση μας. Η αγνότητα, η αυθεντικότητα, ο αυθορμητισμός είναι όλα χαραχτηριστικά του άγνωστου ημισφαιρίου που όλοι διαθέτουμε αλλά βρίσκονται σε αδράνεια.

Σπάνια το σύστημα και ο πολιτισμός που έχουμε δημιουργήσει συνδέει πληροφορίες, τομείς και θέματα με τρόπο ολιστικό. Προτιμά την κατάταξη, την αντιπαράθεση, την επιβολή ή τη φυγή. Αλλά είναι αυτή η εξειδίκευση, ο διαχωρισμός και η ανάλυση που συχνά μας κρατάνε μακριά από την αλήθεια. Κάποια στιγμή χρειάζεται να διερωτηθούμε μήπως έχουμε συλλάβει τις ιδέες μας ανάποδα ή αν υπάρχουν πολύ περισσότερα πράγματα που δεν γνωρίζουμε παρά τα ελάχιστα που πιστεύουμε πως ξέρουμε και επιτρέπουμε να διαμορφώνουν την πραγματικότητα μας.

Διαθέτουμε τον πλέον εξελιγμένο, τέλειο και ασύγκριτα σπουδαίο υπολογιστή που έχει δημιουργηθεί ή πρόκειται να δημιουργηθεί ποτέ. Μένει στην ελεύθερη βούληση του καθενός μας να τον γνωρίσουμε.


...............

24 σχόλια:

  1. Η ενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου,γίνεται απλά με το να εστιάζεις την προσοχή σου εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αν ήταν τόσο "απλό" θα το είχαμε εξελίξει παράλληλα με το αριστερό ημισφαίριο πιστεύω. Και δεν συμβαίνει αυτό... ακόμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Άρα πώς γίνεται να ενεργοποιήσουμε το δεξί ημισφαίριο?Οι αριστερόχειρες έχουμε (ερώτηση κάνω) μεγαλύτερη ευκολία να το κάνουμε ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και ναι και όχι.

    Οι αριστερόχειρες, κατά 99.9% έχουν πιο ανπετυγμένο το δεξί ημισφαίριο. Λειτουργεί όμως (εκπαιδευτικά) το σύστημα για να το καταπιέσει και να καταστείλει τις λειτουργίες του.

    Με εκμάθηση όμως, ένθύμηση και εξάσκηση, επιτυγχάνεται φυσικά... πιο εύκολα, ναι, στους αριστερόχειρες.

    Αυτό λέει η εμπειρία μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος2/03/2010

    σήμερα είδα τα άρθρα και το μπλόκ!!!
    πολύ ενδιαφέρον...πάρα πολύ!!!

    είμαι μία αριστερόχειρας που το κατάλαβα συνειδητά τα τελευταία 8 χρόνια...
    όντας μικρή ο πατέρας μου μου είπε να γράφω με το δεξί για να είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίδιοι!!!!!
    μετά την ανακάλυψη μου, η οποία μου ήρθε ένα πρωί κυριακής σαν έμπνευση...και ακολούθησε έρευνα...αρχισα να γράφω ποιήματα και συνειδητοποίησα πόσο πού έιχα καταπιέσει αυτό που αλήθεια είμαι για να μοιάζω με τους άλλους...
    δεν μπορώ να βάλω σε λέξεις αυτά που αντιλαμβάνομαι...
    κατανοώ τα πράγματα με τρόπο που δεν λέγεται...
    και ένιωθα ενοχή και απόρριψη για αυτό χρόνια...
    έχω αρχίσει να ελευθερώνομαι από αυτούς τους προγραμματισμούς....και να νιώθω ελεύθερη.....!!!!
    ευχαριστώ
    Δέσποινα
    despoinaeco@yahoo.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Δέσποινα καλωσόρισες,

    όλα τα άρθρα εδώ είναι γραμμένα από αριστερόχειρα (με ότι σημαίνει αυτό). Διαβάζοντας, θα καταλάβεις τη διαφορά της σκέψης.

    Σ' ευχαριστώ για το σχόλιο σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος2/17/2010

    Ωραίο αρθρο συγχαρητήρια. Ποιός είναι ο τρόπος να ενεργοποιήσουμε περισσότερο το δεξί μας ημισφαίριο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Φαντάσου πόσο περίεργη νοιώθω αυτή την ερώτηση, διαβάζοντας την, και μάλιστα γνωρίζοντας ότι περιμένεις μια σχετικά απλή και σύντομη απάντηση... είναι σαν να ρωτούσα εγώ εσένα:

    "Ποιος είναι ο τρόπος που ενεργοποίησες το αριστερό σου ημισφαίριο;"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ανώνυμος2/23/2010

    ΧΡΙΣΤΙΝΑ>ο τροπος που ενεργοποιηται το αριστερο [τοσο υπερ] πρεπει να ειναι ο φοβος, η ανασφαλια,η καταπιεση, οι νομοι τις κυριαρχιας,ο ελεγχος των ανθρωπινων 'τασεων'....ενας αδιακοπα συνεχεις ορατος 'η αορατος πολεμος,,,οπου αυτο αποσκοπει στη λειτουργια του συστηματος της γης, προς οικονομικο οφελος 'ανωτατων πολιτικοκοινωνικων ταξεων....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αυτή είναι άλλη μια βολική κατάταξη και σύγκριση του αριστερού ημισφαιρίου που βλέπει "άσπρο - μαύρο" και αδυνατεί να συνθέσει πληροφορίες.

    Είναι βολικό να τα ρίχνουμε όλα σε κάποια "τάξη" ανθρώπων, που θέλουμε να βλέπουμε ως "εχθρούς", αλλά είναι μόνο γιατί δεν θέλουμε να βλέπουμε τον εχθρό μέσα μας.

    Αυτή επίσης, δεν είναι η απάντηση στο ερώτημα μου. Είναι η απάντηση στο ΓΙΑΤΙ ενεργοποιείται το αριστερό ημισφαίριο και όχι στο ΠΩΣ! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Επειδή βλέπω ότι αυτό το άρθρο έχει ενδιαφέρον, και φυσικά απομένουν πολλά ακόμα να πούμε, μπορούμε να το συζητήσουμε εδώ: http://xristiana.forumup.gr/viewtopic.php?t=643&mforum=xristiana

    Σας ευχαριστώ όλους για τα σχόλια σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος5/25/2010

    παιδιά, έχω ένα συγγενή ο οποίος έκανε εγχείρηση ανοικτής καρδιάς και κατά τη διάρκεια της εγχείρησης έπαθε εγκεφαλικό. οι γιατροί μας είπαν ότι καταστράφηκε το αριστερο εγκεφαλικό ημισφαίριο και 20% του δεξιού. είναι 75 χρονών αλλά όταν ήταν καλά ήταν πολύ δυναμικός. από τότε που έκανε την εγχείρηση (10 μέρες μεχρι σήμερα) δεν ξύπνησε, αλλά ανοίγει λίγο τα μάτια του και κινεί το στόμα του και λίγο το αριστερό χέρι και πόδι. αν ξυπνήσει τι να περιμένω ότι θα αντικρύσω; θα είναι φυτό;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Καλό είναι να μην αναφερόμαστε σε προσωπικές υποθέσεις σε blog, και να παίρνουμε θέσεις για πράγματα τα οποία δεν έχουμε αρκετά στοιχεία.

    Όμως αν διαβάσεις για την ιστορία της Jill Bolte Taylor (μπορείς να δεις και το βιντεάκι που έχω αναρτήσει στα δεξιά του blog), θα καταλάβεις ότι το αριστερό ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για βασικές λειτουργίες όπως την ομιλία, την κίνηση, τον συγχρονισμό του σώματος κλπ. Είναι αναγκαίο λοιπόν για την ομαλή λειτουργία μας.

    Για περισσότερα, ίσως θα ήταν καλύτερα αν σε ενημέρωναν οι γιατροί του, γιατί πολλά παίζουν ρόλο σε κάθε συγκεκριμένο πρόβλημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ανώνυμος8/04/2010

    εντυπωσιακο αρθρο, ειμαι αριστεροχειρας και οι πληροφοριες αυτες ειναι ουσιαστικα η ζωη μου. Ετσι δρω κινουμε και ζω.Δεν θα ξεχασω την ημερα οπου ολοι επεσαν πανω να μου μαθουν να γραφω με το δεξι.Ασυναισθητα δεν ειχα προβλημα αλλα μολις πηγα να γραψω με το δεξι απλα δεν μπορουσα , ενω ταυτοχρονα αρχισα να γραψω με το αριστερο.Η δευτερη προσπαθεια ειχε μεγαλυτερη πιεση καθως ολοι ηθελαν να γραψω με το δεξι. Η αποφαση ειχε παρθει , ημουν αριστεροχειρας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Μέσα από αυτή την καταπίεση να γράφω και εγώ με το δεξί - πράγμα που κατάφερα γιατί δεν είχα κι άλλη επιλογή - έμαθα πολλά αλλά και έχω αναθεωρήσει (και αμφισβητώ ακόμα) απόψεις σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να γράφουμε με το δεξί, άσχετα ποιο ημισφαίριο έχουμε κυρίαρχο...

    Δεν είσαι τόσο απλές οι πανατήσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ανώνυμος9/01/2010

    Proton to forum einai katapliktiko!Defteron egw eimai dexioxiras alla oli m lene se pragmata pou kanw me t xeria pws einai kalitero t aristero mou xeri.Mia fili m p genika asxoleite m tn egefalo k genika tn anthrwpo k.a m eipe pws afto ginetai epidi den to elegxo kai apla kanei afto pou thelw na kanei.ti les esi g afto?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Σ΄ ευχαριστώ για το σχόλιο σου αγαπητή φίλη.
    Το κύριο ερώτημα για μένα είναι τι λες ΕΣΥ για αυτό; Κανενός η άποψη δεν μετράει πάνω από τη δική σου, γιατί αυτή (η δική σου) είναι αληθινή για σένα.

    Εσύ τι πιστεύεις, τι βλέπεις, ποιο χέρι χρησιμοποιείς και για ποια πράγματα, πότε;

    Όλα όσα κάνουμε και ο τρόπος που λειτουργούμε, μας δείχνουν πλευρές του εαυτού μας και μας ανοίγουν οπτικές σε μεγαλύτερες διαστάσεις της ουσίας μας. Τίποτα δεν είναι «κακό» ή «λάθος», αλλά σημασία έχει να ξέρεις το «γιατί».

    Μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου όποτε θέλεις (στο μέιλ μου) για να συζητήσουμε το θέμα σε πιο προσωπικό επίπεδο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ανώνυμος9/09/2010

    Εγω τι πιστευω..... απο μικρη απασχολιομουν με τη ζωγραφικη (καλητεχνικη φυσυ= δεξι ημισφαιριο) αλλα ειμαι δεξιοχειρας (που αντιστιχει στο αριστερο ημυσφαιριο. Δεν εχω την καλητερη μνημη αλλα ειμαι δεξιοχειρας. Ποιο ειναι για μενα το επικρατεστερο υμισφαιριο το δεξη μου η το αριστερο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Από αυτά που εισπράττω, περισσότερο από διαίσθηση και όχι μόνο από τις ελάχιστες πληροφορίες που μου δίνεις, έχεις αρκετά στοιχεία αν όχι κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο.

    Δεν έχει σημασία όμως να το διαπιστώσεις αυτό.

    Το γεγονός που παραμένει είναι ότι άσχετα αν έχουμε κυρίαρχο το δεξί ή το αριστερό ημισφαίριο, έχουμε ΟΛΟΙ εκπαιδευτεί, με βάσει τις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου και τους περιοριστικούς προγραμματισμούς αυτού του στυστήματος σκέψης.

    Μέχρι να καταλάβουμε αυτή την εκπαίδευση που έχουμε υποστεί και μέχρι να αποδεκτούμε αυτό που συμβαίνει μέχρι στιγμής, δεν είμαστε ελεύθεροι να αναπτύξουμε το δυναμικό μας ούτε να αξιοποιήσουμε την ολότητα του νου μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ανώνυμος12/03/2010

    KATAPLIKTIKO apla katapliktiko...einai toso endiaferonta afta pou grafeis...!Eimai deksioxeiras exw kalh mnhmh zwgrafizw kala kai exw dinato enstikto pio einai to epikratestero imisfairio se emena ..euxaristw

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Έχω δώσει την εντύπωση ότι είμαι μάντης; :)

    Να σου το πω έτσι όμως... όποιο ημισφαίριο και αν έχεις "κυρίαρχο", έχεις εκπαιδευτεί βάση του αριστερού ημισφαιρίου, οπότε καλλιέργησε το δεξί. Ψάξε, βρες, μάθε πώς. Δε φαντάζεσαι τι κρύβεται εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Ανώνυμος5/14/2011

    ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ...
    ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΡΟΠΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΔΕΞΙΟΥ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟΥ?
    ΚΑΠΟΙΟ ΒΙΒΛΙΟ? ΚΑΜΟΙΑ ΣΕΛΙΔΑ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ?
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Καλημέρα,

    αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι τα μαθήματα που κάνω. Σκοπό έχουν όχι μόνο την ανάπτυξη του δεξιού ημισφαιρίου αλλά την ισορροπία και την αρμονική συνεργασία των δυο ημισφαιρίων του εγκεφάλου μας.
    Για οτιδήποτε άλλο, θα πρέπει να ψάξεις με προσοχή και διάκριση. Πολλά υποσχόμενα, όμορφοι τίτλοι, αλλά ουσία ελάχιστη... ακόμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή