Εστιασμένοι στο σύμπτωμα…

Έχουμε τόσο πολύ μάθει στη θεραπεία, στην αντιμετώπιση των ήδη υφιστάμενων προβλημάτων που δεν σκεφτόμαστε την πρόληψη σχεδόν ποτέ και μόνο εφόσον είναι πολύ αργά – έχουν ήδη εμφανιστεί τα πρώτα συμπτώματα.

Με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί ολόκληρο το οικοδόμημα του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου το οποίο εστιάζεται στο πρόβλημα, το σύμπτωμα, τις λεπτομέρειες, αλλά χάνει τη μεγάλη εικόνα, το όραμα, την ουσία. Για αυτό το λόγο, συμβουλές, ενημερωτικά άρθρα, προτροπές, «πρέπει» και «μέθοδοι αντιμετώπισης» σπάνια φέρνουν ουσιαστικά αποτελέσματα.. αν καταφέρουν να αλλάξουν έστω και για λίγο τα πράγματα.

Ένα ακόμα παράδειγμα αυτής της λειτουργίας του νου είναι το πολύ σημαντικό θέμα της ανατροφής και εκπαίδευσης των παιδιών. Ίσως θα σοκάρει μερικούς το ότι δεν υπάρχει καμιά μαθησιακή δυσκολία, κανένα πρόβλημα συμπεριφοράς ή λειτουργίας σε κανένα παιδί αλλά είναι όλα αποτελέσματα λειτουργίας αυτού του συστήματος.

Το άγνωστο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου

Ένα πρωινό του Δεκεμβρίου το 1996, η Δρ. Jill Bolte Taylor, νευροανατόμος του Πανεπιστημίου του Harvard, ξύπνησε με ένα οξύ πόνο πίσω από το αριστερό της μάτι. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι δεν επρόκειτο για συνηθισμένο πονοκέφαλο, αλλά για ένα σπάνιο είδος εγκεφαλικού το οποίο «έκλεινε» σταδιακά τις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου της. Η Δρ. Taylor ανακάλυψε εκείνη τη μέρα, ότι δεν μπορούσε να περπατήσει, να μιλήσει, να διαβάσει, να γράψει, ή να θυμηθεί οποιαδήποτε πληροφορία για τη ζωή της μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ανακάλυψε όμως παράλληλα ένα καινούργιο κόσμο τον οποίο αγνοούσε μέχρι τότε: το άγνωστο κατά κύριο λόγο, δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου της.

Με τη βοήθεια της μητέρας της, χρειάστηκαν οκτώ χρόνια για να θεραπευθεί και να επανέλθει πλήρως στην ενεργό ζωή. Η ίδια χαρακτηρίζει την εμπειρία της κάθε άλλο παρά αρνητική, αν και χρειάστηκε, σαν μικρό παιδί, να μάθει τα πάντα από την αρχή. Αξίζει να παρακολουθήσετε την εντυπωσιακή παρουσίαση της Δρ. Jill Bolte Taylor, που έδωσε στο κανάλι TED, στη διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=kqKpuhAT2iM Η συγκλονιστική εμπειρία που άλλαξε τη ζωή της, επηρέασε την επιστημονική κοινότητα αλλά και χιλιάδες ανθρώπους. Η ίδια περιγράφει αυτά τα χρόνια στο βιβλίο της “My stroke of Insight”, το οποίο μεταφράζεται στα Ελληνικά από τον οίκο Λιβάνη.

Η καθηλωτική αυτή μαρτυρία, ήρθε ως πληροφορία μια μέρα στο μέιλ μου, για να πιστοποιήσει αυτά που ήδη βίωνα σε προσωπικό επίπεδο αλλά κυρίως μέσα από την εμπειρία μου με παιδιά και ενήλικες, στο χώρο της εκπαίδευσης και της αυτογνωσίας.

Μεταξύ μας…

Πλησιάζει η αρχή άλλης μιας ακαδημαϊκής χρονιάς με πολλά όνειρα, νέους στόχους, αρκετό προβληματισμό μα και πολύ άγχος. Ένοιωσα την ανάγκη, σε αυτό το πρώτο άρθρο της νέας σεζόν, να απευθυνθώ στους μικρούς πρωταγωνιστές: τα παιδιά, τους έφηβους και τους φοιτητές.

Ολόκληρο το σύστημα σας σπρώχνει να σκέφτεστε μακριά και έξω από τον εαυτό σας. Αναζητάτε μακρινούς στόχους και συνεχώς συγκρίνεστε με τους άλλους γύρω σας (συμμαθητές, αδέλφια) για να αξιολογήσετε τον εαυτό σας. Δεν ξέρω αν το έχετε προσέξει, αλλά και οι δυο αυτές λειτουργίες είναι άσκοπες. Ποτέ δεν επαρκούν ώστε να νοιώσετε ασφάλεια, αυτοπεποίθηση και να έχετε κίνητρο να βελτιώνεστε.

Είναι ανώφελο να αγχώνεστε για το μέλλον όταν το παρόν σας διαφεύγει. Είναι το ίδιο ανώφελο να τα «φορτώνετε όλα στον κόκορα» επειδή φοβάστε να ασχοληθείτε με ότι σας δυσκολεύει. Σίγουρα δεν ζούμε σε ένα ιδανικό σύστημα που βοηθάει τον κάθε μαθητή και φοιτητή να μαθαίνει με τον τρόπο που αυτός μπορεί καλύτερα. Μπορείτε όμως να κάνετε αρκετά ώστε να αρχίσει σταδιακά να αλλάζει αυτό το σύστημα.